Fed’in Bağımsızlığı Tehlikede mi? Trump, Powell’ı Gaye Aldı

ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımlarla ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ı sert biçimde eleştirdi. Faiz indirimi hususlarında geç ve yanlışlı kararlar aldığını öne süren Trump, “Powell’ın vazifeden alınması bir an evvel gerçekleşmeli!” tabirlerini kullandı.

Trump’ın bu açıklaması, Powell’ı misyon mühleti dolmadan vazifeden almak istediğine dair söylentileri da güçlendirdi. Powell ise daha evvel yaptığı açıklamalarda, vazifeden alınması istense dahi istifa etmeyeceğini belirtmişti.

Yasal Kriz Kapıda mı? Humphrey’s Executor Davası Tekrar Gündemde

Trump, daha evvel Federal Ticaret Kurulu (FTC) ve Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu (NLRB) üyelerini misyondan alarak bağımsız kurumlar üzerindeki yetki hudutlarını zorlamıştı. Lakin bu çeşit atılımlar, 1935 tarihli “Humphrey’s Executor v. United States” kararına zıt düşüyor. Kelam konusu kararda, ABD Başkanı’nın bağımsız kurum yöneticilerini sadece misyon ihlali üzere geçerli nedenlerle vazifeden alabileceği belirtiliyor.

Amerikan İlerleme Merkezi’nden siyaset analisti Hayley Durudogan, bu kararın bağımsız kurumlar için temel destek olduğunu vurgularken; muhafazakâr hukuk etrafları, liderin yürütme erkine daha fazla yetki tanınması gerektiğini savunuyor.

Fed Öbür Kurumlardan Farklı mı?

Fed Başkanlığı, öbür bağımsız kurum yöneticiliklerinden farklı bir pozisyonda bulunuyor. Pacific Meşru Foundation’dan Oliver Dunford’a nazaran, Fed’in tüzel pozisyonu hala belirsizliğini koruyor. Humphrey’s Executor kararının geçerliliği tekrar tartışmaya açılırsa, bu kararın Fed Başkanı’nı kapsayıp kapsamayacağı net değil.

New York Üniversitesi hukuk profesörü Noah Rosenblum ise, Fed’in öteki kurumlardan ayrılması gerektiğine yönelik görüşleri reddediyor. Rosenblum, “Bu farklılık telaffuzları siyasi münasebetlere dayanıyor. Fed’in bağımsızlığı sarsılırsa ekonomik istikrar da tehlikeye girer,” dedi.

Yargı Süreci Başlayabilir: Misyondan Alma Dava Konusu Olabilir

Trump’ın daha evvel vazifeden aldığı NLRB üyesi Gwynne Wilcox’un yargı kararıyla tekrar misyona iade edilmesi üzerine Beyaz Saray, davayı Yüksek Mahkeme’ye taşıdı. Bu süreç, Humphrey’s Executor kararının tekrar ele alınmasına yol açabilir.

Ancak uzmanlara nazaran, Mahkeme bu yaz devri bitmeden son kararını vermeyebilir. Şayet Powell misyondan alınırsa, yeni bir yargı sürecinin başlaması ve acil durdurma müracaatlarının gündeme gelmesi bekleniyor.

Ekonomide Risk Büyüyor

Fed’in bağımsızlığının tartışmaya açılması, ABD iktisadının global güvenilirliğini de etkileyebilir. Uzmanlar, bu adımın finansal piyasalarda önemli dalgalanmalara yol açabileceği ihtarında bulunuyor.

New York Üniversitesi’nden Rosenblum, “Trump idaresinin güç hudutlarını zorlaması, yalnızca hukuk sistemi değil, ekonomik istikrarlar açısından da önemli bir tehdit oluşturuyor” değerlendirmesinde bulundu.

Fortune